İstanbul’un ecdat mirası, İBB Miras’ın koruyucu eliyle hak ettiği değere kavuşmaya devam ediyor. Şehrin dört bir yanında çeşmelerden hazirelere, türbelerden camilere, hanlardan anıtsal yapılara, surlardan hisarlara, sivil mimariden endüstri mirasına uzanan kültür varlıklarını koruma altına almak için çalışmalarını hız kesmeden sürdüren İBB Miras, kurulduğu 2019 yılından bugüne dek İstanbul’u İstanbul yapan yüzlerce ecdat yadigârı miras alanına dokunarak kentte gözle görünür bir fark yarattı. Restorasyon alanında ezberleri bozan İBB Miras’ın evrensel ilkeleri esas alan koruma ve yaşatma anlayışıyla 630 kültür varlığı restore edilerek koruma altına alındı.
İBBHABERCOMTR – Sürdürülebilir koruma yaklaşımını İstanbul’da ilk kez hayata geçiren, önleyici koruma alanında Türkiye için de örnek teşkil eden İBB Miras, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu yönetiminde 2019 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Dairesi Başkanlığı çatısı altında kuruldu. “Örselenmiş bir tarih ve kültür şehrine vefa duyar…” mottosuyla İBB Miras, dört yıldır çalışmalarını hız kesmeden sürdürmeye devam ediyor. Bugün 306 kişiye ulaşan emekçisi, kendi ekipmanları ve kaynaklarıyla dünya çapında örnek işlere imza atan İBB Miras, milyonlarca gönüllüsünün desteğiyle İstanbul’un binlerce yıllık mirasına sahip çıkmaya, ecdat yadigârı kültür varlıklarını kent hayatının ayrılmaz bir parçası olarak yaşatmaya devam ediyor.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat yönetimindeki İBB Miras’ın deneyimli kadrosu 306 kişiye ulaştı.
Kültür varlıkları yeniden kent hayatının içinde
İBB Miras “kültürel miras yönetim politikasını” sadece yapıyı fiziksel olarak iyileştirmek ve kurtarmak üzerinden değil; o yapıyı bugünkü şehir hayatı içinde görünür ve yaşanabilir kılmak üzerinden belirliyor. Böylece kentten kopuk bir şekilde yok olmaya terk edilmiş kültür varlıkları, yeni işlevleriyle yeniden İstanbul’a ve İstanbullulara kazandırılmış oluyor.
Yerebatan Sarnıcı, Müze Gazhane (Hasanpaşa Gazhanesi), Mecidiyeköy Sanat, Kütüphane Troleybüs (Beyazıt İETT Troleybüs Kuvvet Merkezi), Cendere Sanat (Cendere Pompa İstasyonu), Haliç Sanat (Fener Evleri), Kara Surları – Mevlanakapı Ziyaretçi Merkezi, Kara Surları- Silivrikapı Ziyaretçi Merkezi, Moda İskelesi, Gülhane Sarnıcı, Botter Apartmanı, Beşiktaş ve Kadıköy İskeleleri, Yedikule Gazhanesi, Büyükada Taş Mektep ve Artİstanbul Feshane (Feshane-i Amire) İBB Miras farkıyla yeniden hayat bulan kültür varlıkları arasında yer alıyor.
Rumeli Hisarı, Saraçhane Kazı Evi (Polyeuktos Kilisesi), Bukoleon Sarayı, Taksim Maksem, Ataköy Baruthane, Çubuklu Silolar, Dolmabahçe Gazhanesi, Haliç Tersanesi, Sen Piyer Han, Süleymaniye Sıra Dükkânlar, Muammer Karaca Tiyatrosu, Haldun Taner Tiyatrosu ve Beyoğlu Sineması ise aynı yaklaşımla yakın gelecekte İstanbullularla buluşmaya hazırlanıyor.
Düzenli takip, sürdürülebilir koruma
İstanbul’daki kültür varlıklarını düzenli olarak izleyip güncel halleriyle belgeleyen, ihtiyaç duyulan yerlerde basit bakım ve onarım, arkeolojik kazı ya da restorasyon uygulamaları gerçekleştiren İBB Miras, bu sayede yakın gelecekte ilgili yapılarda meydana gelecek daha büyük sorunlar için gerekli önlemleri çok önceden almış oluyor. Rutin olarak 21 ilçede, 42 rotada ve 1315 ayrı noktada bakım, onarım ve temizlik çalışmaları sürdürülüyor. İBB Miras, kültür varlığı konservasyonunu bir süreç olarak ele alıyor. Çeşitli aşamaların birbirini tamamlayarak bir bütünlük oluşturduğu bu süreç; eser izleme, rapor-belgeleme, müdahale, müdahale-belgeleme ve paylaşım aşamalarından oluşuyor.
Uygulamalara başlamadan önce eserin mevcut durumu belgeleniyor; alanında uzman ekiplerce yapının tarihi ve hikâyesi araştırılıyor; ardından uygun müdahale yöntemi belirlenerek projesi hazırlanıyor. Bu yöntemlere göre de eserin bakım ve onarım uygulamaları başlıyor. Her aşaması adım adım görsel olarak kayıt altına alınan uygulamaların en önemli kazanımlarından biri, İstanbul’da projelendirmesi henüz yapılmamış eserlerin projelendirme süreçlerinin de böylelikle başlatılmış olması.
Çeşmeler ve hazireler odak noktası
2019’dan 2023’e uzanan dönemde Türkiye’de ve yurt dışında örnek teşkil edecek işler sığdıran İBB Miras, İstanbul genelinde yüzlerce miras alanında basit bakım, onarım ve restorasyon uygulamalarını hayata geçirdi. İstanbul’un tarihi anlatısının ve toplumsal hafızasının en önemli taşıyıcılarından biri olan çeşmeler, türbeler ve hazireler İBB Miras’ın koruma çalışmaları içinde özel bir yer tutuyor. Bugüne dek aralarında Tophane Meydan Çeşmesi, Bereketzâde Çeşmesi, Hamidiye Çeşmeleri gibi İstanbul mirasının simge çeşmelerinin de yer aldığı 180 çeşmenin bakım, onarım ve restorasyon çalışmalarını tamamlayan İBB Miras; Muratpaşa Camii ve Haziresi, Mısır Tarlası Mezarlığı, Karyağdı Baba Tekkesi ve Haziresi, Seyyid Velayet Türbesi ve Haziresi, Asude Hanım Türbesi, Rifai Asitanesi Haziresi, Haydarhane Camii ve Haziresi gibi kentin inanç haritasında çok önemli bir yer tutan miras alanlarını da titizlikle yürütülen çalışmalarla koruma altına alarak hak ettikleri değere kavuşturdu.
İstanbullularla “açık şantiye” deneyimi
İBB Miras’ın fark yaratan bir diğer yanı da “açık şantiye” ilkesiyle tüm büyük şantiyelerini İstanbulluların ziyaretine açması. Düzenlediği yüzlerce şantiye turuyla binlerce kent sakininin restorasyon uygulamalarına yakından tanıklık etmelerini sağlayan İBB Miras, İstanbulluları sürecin her aşamasına dahil etmeye çalışarak koruma sürecini gerçek bir deneyime dönüştürmeyi hedefliyor. Kara Surları, Bukoleon Sarayı, Anadolu Hisarı, Rumeli Hisarı, Sen Piyer Han ve Botter Apartmanı restorasyon sürecinde İstanbullularla buluşan önemli İBB Miras şantiyelerinden bazıları.
İstanbul depremine karşı güçlendirme
İBB Miras İstanbul’un kültür varlıklarını depreme karşı da hazırlıyor. Yerebatan Sarnıcı, Kara Surları, Anadolu ve Rumeli Hisarları, Botter Apartmanı gibi İstanbul mirasının eşsiz değerlerini restorasyon çalışmalarıyla doğal afetlere karşı da güçlendiren İBB Miras, beklenen büyük İstanbul depremi için bütünleşik bir afet yönetim planı oluşturdu. Bu plan ile afet öncesi, afet sırası ve afet sonrası her aşamanın titizlikle yönetilmesi; bütün kurum ve kuruluşlarla iş birliği için bir yol haritası sunan İBB Miras, kısa bir zaman dilimi içinde İstanbul’daki 35 bini aşkın tarihî yapının belgeleme çalışmalarını tamamlandı.
7 Nisan 2023’te İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) ve İstanbul Planlama Ajansı (İPA) ortaklığı ile “İstanbul Mirasının Deprem Riskinin Yönetimi Çalıştayı”nı düzenleyen İBB Miras, deprem riskinin yönetimi konusunda alanında uzman akademisyenler, sivil toplum kuruluşları, kurumlar ve diğer tüm paydaşların katıldığı bu çalıştayda mevzuat önerileri sunarak İstanbul mirasının korunmasına yönelik gelecek vizyonunu ortak akılla ortaya koymanın zeminini hazırladı.
Bir yanıt bırakın